ارتباط سطح سرمی لیپوپروتئین ها، آپولیپوپروتئین ها و فعالیت آنزیم پاراکسوناز سرمی با عملکرد تیروئید

اختلالات عملکرد تیروئید، ممکن است با اختلال متابولیسم لیپیدها و لیپوپروتئین های آتروژنیک همراه باشد. بررسی وضعیت آپولیپوپروتئین ها در اختلالات تیروئید موضوع جدیدی است. به علاوه تاکنون گزارشی از فعالیت پاراکسوناز (آنزیم وابسته به hdl که با هیدرولیز لیپیدهای اکسید شده قادر به جلوگیری از اکسیداسیون ldl است) در اختلال عملکرد تیروئید ارایه نشده است. هدف از این مطالعه، تعیین ارتباط سطح سرمی لیپیدها، آپولیپوپروتئین ها و سطح فعالیت آنزیم پاراکسوناز سرمی با عملکرد تیروئید در مبتلایان به اختلال عملکرد تیروئید و مقایسه آن با افراد سالم است. 22 بیمار دچار اختلال عملکرد تیروئید شامل 14 بیمار هیپوتیروئید (7 مرد و 7 زن)، 8 بیمار هیپرتیروئید (4 مرد و 4 زن) و 32 فرد سالم (14 مرد و 18 زن)، به عنوان گروه شاهد، مورد بررسی قرار گرفتند. پس از گرفتن شرح حال و تعیین اندازه های تن سنجی، سطح سرمی هورمونهای تیروئیدی، لیپیدها، آپولیپوپروتئینهای a-i و b و فعالیت سرمی آنزیمهای پاراکسوناز و آریل استراز در یک نمونه خون ناشتا تعیین شد. میانگین و انحراف معیار سن در سه گروه هیپوتیروئید 13±41، هیپرتیروئید 15±42، و شاهد 12±46 سال بود. در بیماران هیپوتیروئیـد در مقـایسه بـا گـروه شاهـد افزایش معنی دار کلسترول تام (69±204 در مقابل 37±171 میلی گرم در دسی لیتر؛ 05/0p<)، ldl-c (49±115 در مقابل 34±82 میلی گرم در دسی لیتر؛ 05/0p<) و کاهش معنی دار hdl-c (15±52 در مقابـل 17±63 میلـی گرم در دسی لیتر؛ 05/0p<) دیده شد. علاوه بر این نسبت tc/hdl-c (3/1±0/4 در مقابل 1±9/2؛ 01/0p<) و ldl-c/hdl-c (8/0±3/2 در مقابل 8/0±5/1؛ 01/0p<) افزایش معنی داری نشان داد. در بیماران هیپرتیروئید در مقایسه با گروه شاهد، کاهش معنی دار hdl-c (10±50 در مقایسه با 17±63 میلی گرم در دسی لیتر؛ 05/0p<) و کاهش فعالیت آنزیم پاراکسوناز (14±27 در مقابل 41±66 واحد بین المللی در دسی لیتر؛ 01/0‍‍p<) مشاهده شد. در دو گروه هیپرتیروئید و هیپوتیروئید، غلظت سرمی، تری گلیسرید، آپولیپوپروتئین a-i و b و فعالیت آنزیم آریل استراز و در گروه هیپوتیروئید سطح فعالیت آنزیم پاراکسوناز اختلاف معنی داری با گروه شاهد نداشت. در تمامی افراد مورد بررسی، ارتباط مثبتی بین سطح سرمی tsh با tc و ldl-c وجود داشت. ارتباط معکوس بین سطح t3 با tc و آپولیپوپروتئین b و همچنین t4 با ‏tc و ldl-c مشاهده شد. علاوه براین ارتباط معکوسی بین t4 سرمی با فعالیت آنزیم پاراکسوناز وجود داشت (05/0 p<، 3/0-=r) نتایج بدست آمده نشان می دهد که در دو گروه هیپو و هیپرتیروئید، اختلال عملکرد تیروئید منجر به تغییر پروفیل لیپیدها و لیپوپروتئین ها به نفع فرایند آترواسکلروز شده است. ارتباط معنی دار بین سطح سرمی tsh و t4 با فعالیت آنزیم پاراکسوناز و سطح سرمی لیپیدها، نشان دهنده نقش هورمون تیروئید در متابولیسم لیپیدها و آنزیم های وابسته و مطرح کننده نقش احتمالی عملکرد تیروئید در اکسیداسیون لیپیدها می باشد.